اگر شما یک کاربر اینترنت هستید یا در خانه و محل کار خود در وب ، گشت و گذار می کنید احتمالا بارها و بارها کلمه firewall یا دیواره آتش را شنیده اید؛ البته بحث فایروال به ارتباط تلفنی Dial-up مربوط نیست و کسانی که احتمالا مودم های کابلی و ارتباط از نوع DSL دارند، از فایروال استفاده بیشتری می برند.

در حقیقت این برنامه ، شبکه های کوچک خانگی و شبکه های بزرگ شرکتی را از حملات احتمالی هکرها و وب سایت های نامناسب و خطرناک حفظ می کند و مانع و سدی است که متعلقات و دارایی های شما را از دسترس نیروهای نفوذی دور نگاه می دارد و به همین دلیل است که فایروال دیوار آتش خوانده می شود. چون فایروال های فیزیکی هم حوزه آتش را محدود می کنند و مانع گسترش آن به نواحی دیگر می شوند. به طور کلی فایروال یک برنامه یا وسیله سخت افزاری است که اطلاعات ورودی به سیستم رایانه و شبکه های اختصاصی را تصفیه یا به اصطلاح فیلتر می کند. اگر یک بسته اطلاعاتی ورودی به وسیله فیلترها نشان دار شود، اجازه ورود به شبکه و رایانه کاربر را نخواهد داشت.
به عنوان مثال در یک شرکت بزرگ ، بیش از 100 رایانه وجود دارد که با کارت شبکه به یکدیگر متصل هستند. این شبکه داخلی به وسیله یک یا چند خط ویژه به اینترنت متصل است.
بدون استفاده از یک فایروال تمام رایانه ها و اطلاعات موجود در این شبکه برای شخص خارج از شبکه قابل دسترس است و اگر این شخص راه خود را بشناسد می تواند تک تک رایانه ها را بررسی و با آنها ارتباط هوشمند برقرار کند. در این حالت اگر یک کارمند خطایی انجام دهد و یک سوراخ امنیتی ایجاد شود، هکرها می توانند وارد سیستم شوند و از این سوراخ سوئاستفاده کنند؛ اما با داشتن یک فایروال همه چیز متفاوت خواهد بود.
فایروال ها روی خطوطی که ارتباط اینترنتی برقرار می کنند، نصب می شوند و از یک سری قانون های امنیتی پیروی می کنند. به عنوان مثال یکی از قانون های امنیتی شرکت می تواند به این ترتیب باشد، از تمام 500 رایانه موجود در شرکت فقط یکی اجازه دریافت صفحات FTP را دارد و فایروال باید مانع ارتباط دیگر رایانه ها از طریق FTP شود. این شرکت می تواند برای وب سرورها و سرورهای هوشمند و... همچنین قوانینی در نظر بگیرد. علاوه بر این شرکت می تواند شیوه اتصال کاربران و کارمندان به شبکه اینترنت را هم کنترل کند؛ به عنوان مثال اجازه ارسال فایل از شبکه به خارج را ندهد. درحقیقت با استفاده از فایروال یک شرکت می تواند شیوه استفاده از اینترنت را تعیین کند. فایروال ها برای کنترل جریان عبوری در شبکه ها از 3 روش استفاده می کنند: 1) Packet Filtering: تک تک بسته های اطلاعاتی با توجه به فیلترهای تعیین شده مورد تحلیل و ارزیابی قرار می گیرند. بسته هایی که از تمام فیلترها عبور می کنند به سیستم های مورد نیاز فرستاده و بقیه بسته رد می شوند. 2) Proxy Service: اطلاعات موجود در اینترنت به وسیله فایروال اصلاح و سپس به سیستم فرستاده می شود و بلعکس. 3) Stateful lnspection: در این روش جدید محتوای هر بسته با بسته های اطلاعاتی ویژه ای از اطلاعات مورد اطمینان مقایسه می شوند، اطلاعاتی که باید از اردل فایروال به بیرون فرستاده شوند، با اطلاعاتی که از بیرون به اردل ارسال می شود از لحاظ داشتن خصوصیات ویژه مقایسه می شوند و در صورتی که با یکدیگر ارتباط منطقی داشتند. اجازه عبور به آنها داده می شود، در غیر این صورت امکان مبادله اطلاعات فراهم نمی شود.